Ngành công nghiệp Web3 Games suy thoái sau cơn sốt đầu cơ ban đầu. Nhiều người chỉ trích cấu trúc hệ sinh thái đóng là vấn đề cốt lõi.
Một nhóm cựu nhân viên Coinbase và các thành viên sáng lập Base đã tạo ra B3, một hạ tầng layer3 dành riêng cho ngành game. Nhóm này phát triển hạ tầng hiệu suất cao, chi phí thấp, tối ưu cho ngành công nghiệp game. Họ xây dựng một hệ sinh thái game mở với khả năng tương tác cao để vượt qua các hạn chế về cấu trúc của ngành Web3 Games.
Tầm nhìn của B3 không chỉ dừng lại ở việc khắc phục những hạn chế của ngành Web3 Games. Họ còn hướng tới việc đưa ra một mô hình mới cho cả ngành game truyền thống thông qua:
- Mô hình quản trị tập trung vào cộng đồng,
- Sự hợp tác thay vì cạnh tranh giữa các trò chơi,
- Và phát triển nền kinh tế ảo mở rộng.
Ngành Web3 Games Khủng Hoảng: Đầu Cơ hay Đổi Mới?
Web3 Games từng thu hút sự chú ý như một động lực tăng trưởng tiềm năng cho ngành game, nhờ tích hợp blockchain. Tuy nhiên, trái với kỳ vọng ban đầu, sự quan tâm của công chúng đã nhanh chóng suy giảm và hoài nghi về cái gọi là "đổi mới" ngày càng tăng.
Dữ liệu cho thấy rõ xu hướng này. Lượng tìm kiếm liên quan đến GameFi trên Google Trends đã giảm đều sau khi đạt đỉnh, và khối lượng giao dịch của các token GameFi lớn cũng ở mức rất thấp.
Dù vậy, nhiều nhà phát triển vẫn tiếp tục theo đuổi sự phục hưng của Web3 Games một cách đầy quyết tâm. Nhưng niềm tin của công chúng khó có thể phục hồi sau cơn sốt đầu cơ. Trong khi các lĩnh vực khác trong crypto đang tăng trưởng nhờ sự tham gia của các tổ chức tài chính, ngành game Web3 vẫn giậm chân tại chỗ.
Hiện tại, Web3 Games đang đứng trước ngã rẽ: liệu nó sẽ trở thành một xu hướng đổi mới thực sự hay sẽ biến mất như chương cuối của một bong bóng đầu cơ? Để tiến xa hơn, ngành cần nhìn thẳng vào các giới hạn hiện tại và phát triển chiến lược rõ ràng để vượt qua chúng.
2. Vấn Đề Cốt Lõi của Web3 Games: Hệ Sinh Thái Đóng
Khủng hoảng trong Web3 Games xuất phát từ cấu trúc hệ sinh thái đóng. Dù Web3 hứa hẹn sự mở và khả năng tương tác, thực tế lại khác xa. Công nghệ blockchain lý thuyết cho phép người chơi sở hữu và di chuyển tài sản giữa các trò chơi, nền tảng – đây là giá trị cốt lõi được nhấn mạnh.
Tuy nhiên, hiện tại các trò chơi Web3 phần lớn hoạt động độc lập trên các chain riêng biệt, tạo ra hệ sinh thái "vườn tường rào" (Walled Garden). Sự phân mảnh này giới hạn khả năng mở rộng, chia nhỏ cộng đồng người chơi vốn đã ít, và làm loãng thanh khoản. Các công ty game cạnh tranh trong một môi trường zero-sum (được người này là mất người kia) thay vì hợp tác để cùng phát triển.
Để bứt phá, Web3 cần thoát khỏi mô hình đóng, hướng tới một hệ sinh thái mở, tương tác và hợp tác. Điều này không chỉ cần cải tiến kỹ thuật mà còn là sự thay đổi chiến lược: từ cạnh tranh cá nhân sang tăng trưởng chung.
Một số dự án đã bắt đầu giải quyết vấn đề này, tiêu biểu là B3 – một dự án hạ tầng game blockchain theo đuổi tầm nhìn “Open Gaming”. B3 muốn xử lý tận gốc bài toán phân mảnh bằng việc xây dựng khả năng tương tác ở cấp độ cấu trúc.
B3: Mở Ra Kỷ Nguyên Hệ Sinh Thái Game Mở
B3 là một dự án hạ tầng game blockchain do các cựu nhân viên Coinbase – người sáng lập Base Chain – sáng lập. Trong quá trình xây dựng Base, họ nhận ra hạ tầng blockchain hiện tại không thể xử lý lượng giao dịch lớn mà game yêu cầu. Từ đó, họ phát triển một blockchain hiệu suất cao, chi phí thấp chuyên cho game.
Từ tháng 8/2024, sau khi ra mắt mainnet, B3 đã công bố “Open Gaming Manifesto” với tầm nhìn xây dựng một hệ sinh thái mở, nơi các game không còn là ốc đảo riêng biệt mà là một phần của mạng lưới kết nối.
Tầm nhìn và kỹ thuật của B3 đã thu hút các nhà đầu tư lớn. Dự án đã gọi vốn 21 triệu USD từ các quỹ như Pantera Capital và Hashed. Tính đến tháng 5/2025, B3 đã có 6.9 triệu ví và hơn 300 triệu giao dịch, trở thành hạ tầng game hàng đầu trong hệ sinh thái BASE.
Open Gaming Layer3: Hạ tầng tối ưu cho game
Open Gaming Layer3 là nền tảng công nghệ và triết lý của B3, với hai mục tiêu:
- Phát triển B3 Chain – Rollup hiệu suất cao tối ưu cho game.
- Hỗ trợ các studio game tạo các “Game Chain” – chain riêng tùy chỉnh nhưng vẫn tương tác với hệ sinh thái.
B3 Chain: Rollup hiệu suất cao trên nền tảng BASE
B3 Chain dành cho các nhà phát triển không cần blockchain riêng. Nó kế thừa bảo mật và linh hoạt của EVM trên Base, nhưng dùng giải pháp mở rộng off-chain dựa trên Optimium để xử lý giao dịch rẻ và nhanh.
Layer3 của B3 giống như làn đường riêng cho xe buýt trong giờ cao điểm – giúp game xử lý hàng triệu giao dịch đồng thời hiệu quả và không tắc nghẽn.
Tính đến tháng 7/2024, chi phí trung bình mỗi giao dịch của B3 Chain chỉ $0.001, thấp hơn nhiều so với Ethereum Layer1 ($0.34), BASE ($0.017) và Solana ($0.004).
Game Chain: Hạ tầng tùy chỉnh, độc lập và mở rộng
B3 cung cấp công cụ và hỗ trợ kỹ thuật cho các studio tạo “Game Chain” riêng. Mô hình giống như chuỗi khách sạn độc lập dùng chung hệ thống đặt phòng – vừa giữ tính độc lập, vừa kết nối liền mạch.
Các Game Chain có cấu trúc nan hoa: BASE là trục trung tâm, còn B3 Chain và các Game Chain là các nan kết nối. Điều này giúp mỗi game vận hành độc lập nhưng vẫn có thể tương tác xuyên chuỗi.
Hiện tại có 4 studio đang xây dựng trên Game Chain:
- Parallel Studio với Prime Chain
- Infinigods với God Chain
- SuperGaming với SuperGaming Chain
- Nhóm sáng lập MySpace với Reach Chain
Basement.fun: Nền tảng chơi game on-chain
Basement.fun là sản phẩm đầu tiên của B3 hướng tới người dùng. Đây là nền tảng giúp người chơi tiếp cận game blockchain dễ dàng mà không cần hiểu về Web3.
Thiết kế thân thiện người dùng: Người dùng chỉ cần email hoặc số điện thoại để đăng ký. Hệ thống hỗ trợ nhiều cách đăng nhập: mạng xã hội, ví MetaMask, ví Coinbase. Có cả chế độ “khách” cho phép chơi ngay mà không cần tạo tài khoản.
AnySpend – công nghệ tích hợp của B3 – giúp người dùng truy cập tài sản đa chuỗi mà không cần bridge hay swap, tạo trải nghiệm liền mạch như Web2.
Basement.fun còn là một trung tâm cộng đồng, nơi người chơi có thể tương tác, tham gia giải đấu “Play-to-Win” và nhận thưởng – tất cả đều ghi nhận minh bạch trên blockchain.
Basement.fun còn là nền tảng giúp nhà phát triển ra mắt game dễ dàng qua trình khởi chạy game trên nền web. Họ có thể tích hợp các tính năng blockchain như:
- Token Gating (hạn chế truy cập dựa trên token),
- Hệ thống nhiệm vụ theo hoạt động on-chain,
- Quản lý bảng xếp hạng, đánh giá game, thông báo,…
Điều Gì Sẽ Xảy Ra Nếu B3 Định Hình Lại Ngành Game?
Tầm nhìn “Open Gaming” của B3 không chỉ mở ra tương lai cho Web3 Games, mà còn thách thức cấu trúc tập trung và kinh tế đóng của ngành game truyền thống.
Trong mô hình truyền thống, các “ông lớn” kiểm soát quyết định phát triển game, khiến ngành thiếu đổi mới và đa dạng. Studio thường tái sử dụng IP cũ thay vì tạo sản phẩm mới.
B3 giới thiệu mô hình quản trị bằng token – nơi cộng đồng quyết định game nào được phát triển, thông qua bỏ phiếu và tài trợ bằng quỹ cộng đồng.
Giống như Pillars of Eternity (gây quỹ thành công qua Kickstarter) hay Stardew Valley (game indie tái sinh dòng Harvest Moon), B3 muốn tạo không gian để ý tưởng sáng tạo từ cộng đồng được phát triển.
Tầm nhìn này vượt qua yếu tố kỹ thuật – nó mang đến một cấu trúc quản trị minh bạch, dân chủ và mới mẻ cho toàn ngành game.
Ngành công nghiệp game truyền thống được xây dựng dựa trên mô hình cạnh tranh khốc liệt. Các công ty game thường giữ bí mật công nghệ và dữ liệu, và xem các tựa game khác là đối thủ thay vì đối tác. Điều này dẫn đến sự phân mảnh trong hệ sinh thái, hạn chế khả năng đổi mới và sự phát triển của toàn ngành.
Tuy nhiên, B3 đang cố gắng thúc đẩy một mô hình hợp tác mới. Thay vì “mỗi người một nơi,” họ khuyến khích các studio game xây dựng trên cùng một nền tảng hạ tầng chia sẻ, nơi mà dữ liệu và tài sản có thể được kết nối và tận dụng chéo giữa các tựa game.
Ví dụ, vật phẩm NFT hoặc danh tiếng của người chơi trong một game có thể được mang sang các game khác để mở khóa những tính năng độc quyền, tạo nên một hệ sinh thái mở, nơi các trò chơi bổ trợ lẫn nhau thay vì cạnh tranh.
Điều này không chỉ giúp tăng trải nghiệm người chơi, mà còn tối ưu hóa chi phí phát triển và marketing cho các studio game – một lợi ích đôi bên.
Điều gì sẽ xảy ra nếu nền kinh tế ảo được mở rộng vượt ra ngoài ranh giới một trò chơi?
Trong các game Web2 truyền thống, nền kinh tế ảo thường bị giới hạn trong phạm vi một trò chơi hoặc một nhà phát hành. Người chơi không thể tự do chuyển nhượng tài sản giữa các game hoặc sử dụng kỹ năng/tài sản của mình ở nơi khác.
B3 đặt mục tiêu vượt qua giới hạn này bằng cách xây dựng một nền kinh tế số đa chiều, nơi tài sản, điểm kinh nghiệm, hoặc danh tiếng của người chơi có thể lưu chuyển giữa các thế giới ảo. Ví dụ: một thanh kiếm hiếm mà bạn sở hữu trong Game A có thể trở thành một vật phẩm trang trí hoặc yếu tố mở khóa trong Game B.
Không chỉ là yếu tố kỹ thuật, điều này còn mở ra một bước ngoặt lớn về giá trị: người chơi thực sự “sở hữu” thành quả chơi game của họ, có thể tích lũy giá trị lâu dài và giao dịch chúng trong một nền kinh tế mở.
Kết
Ngành công nghiệp Web3 Games đang ở bước ngoặt. Sau giai đoạn đầu bùng nổ vì đầu cơ, thị trường giờ đây đối mặt với sự hoài nghi và đình trệ. Nhưng cũng chính trong hoàn cảnh này, những dự án có tầm nhìn dài hạn như B3 đang nổi lên như ánh sáng dẫn đường.
Thay vì vá víu các lỗ hổng kỹ thuật, B3 đi thẳng vào vấn đề cốt lõi: sự đóng kín và phân mảnh của hệ sinh thái. Họ xây dựng một hệ hạ tầng mở, hiệu suất cao và thân thiện với nhà phát triển – nhưng quan trọng hơn, họ thúc đẩy một triết lý mới về sự hợp tác, chia sẻ và đồng kiến tạo trong ngành game.
Từ đó, B3 không chỉ giải quyết những hạn chế của Web3 Games, mà còn đặt ra câu hỏi đầy thách thức với cả ngành game truyền thống: điều gì sẽ xảy ra nếu quyền quyết định nằm trong tay cộng đồng, nếu game là một phần của hệ sinh thái mở, và nếu người chơi thực sự là chủ nhân của thế giới ảo?
